10 نکته مهم برای مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله

10 نکته مهم برای مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله

مقاوم سازی ساختمان

مقاوم سازی ساختمان چیست؟ در علم مهندسی عمران، مقاوم‌ سازی به مفهوم بالا بردن مقاومت یک سازه در برابر نیروهای وارده است. برای افزایش مقاومت ساختمان در مرحله نخست باید به نوع کاربری ساختمان و نوع اسکلت ساختمان توجه نمود. این مهم است که اسکلت بدنه ساختمان شما از چه نوعی باشد. مقاوم سازی سازه در برابر زلزله اهمیت ویژه ای دارد. هر سازه مشخصات و ویژگی های خود را دارد و مهندس ساختمان با توجه به آن بودجه موردنظری که برای آن درنظر گرفته بهترین مواد و سازه را انتخاب کند که در مقابل از امنیت بالایی برخوردار باشد. امروزه مصالح مختلفی با هدف مقاومت بالا در برابر زلزله طراحی و روانه بازار شده که استفاده از آن باعث مقاوم بودن ساختمان در برابر زلزله است. یک نمونه از این مصالح ” بلوک سیپورکس ” است. بلوک سیپورکس یک نوع ” بلوک سبک ” محسوب می شود که وزن سبکی دارد و باعث کاهش بار ساختمان می شود. تکنولوژی استفاده شده در ساخت بلوک های سیپورکس، اتوکلاو است که در فشار و دمای بالا پخته می شود. در این محتوا به مقاوم سازی ساختمان می پردازیم که یکی از موضوعات مهم در صنعت ساخت و ساز محسوب می شود و مهندسان همواره به فکر بهترین متریال با بالاترین دوام هستند.

مقاوم‌ سازی ساختمان قدیمی

برای این کار باید به افزایش مقاومت سازه یا ساختمان های قدیمی در مقابل نیروهای وارده بر آن پرداخت. یعنی باید ساختمان در مقابل حوادثی مانند زلزله مقاومت بالایی داشته باشد و بتواند نیرو یا فشار وارد شده را تحمل کند. اولین قدم توجه به مصالح ساخته شده است؛ چرا که مهمترین اقدام استفاده از مصالحی با مقاومت بالا است.اگر از مصالح نوین استفاده نمایید، خیالتان از ایمنی سازه راحت می شود. در نهایت موارد زیر از مراحل مقاوم سازی هستند.

  • ارزیابی و بررسی سازه
  • تعیین استراتژی مقاوم سازی
  • طراحی و اجرای سیستم مقاوم سازی
  • مستندسازی و ارزیابی دوره ای
مقاوم سازی ساختمان
روش های مقاوم سازی ساختمان

مقاوم سازی برای کدام ساختمان ها ضروری است ؟!

مقاوم سازی انواع ساختمان اهمیت بسیاری دارد ولی بعضی ساختمان ها برحسب نوع کاربری و هدفی که دارند، رعایت ایمنی و مقاوم بودن آن امری الزامی و ضروری است.

  1. مقاومت ساختمان های حیاتی یک کشور مثل بیمارستان ها، مراکز درمانی، مراکز امنیتی و پالایشگاه ها و … که وجود آن ها برای هویت یک کشور ضروری است، اولویت بالایی دارد.
  2. مقاوم بودن ساختمان هایی که فضای عمومی دارند مانند: دانشگاه ها، برج ها، مراکز عمومی و … که نبود آن خسارات جانی و مالی زیادی به همراه خواهد داشت، اولویت دارند.
  3. مقاومت ساختمان های مسکونی و اداری در درجه و اولویت بعدی قرار می گیرند و نیاز به مقاوم بودن دارند.

اهداف مقاوم سازی ساختمان چیست؟

هدف از مقاوم سازی ساختمان، اطمینان از ایمنی، دوام و عملکرد مناسب سازه در شرایط مختلف است. روش‌های مقاوم سازی به منظور رفع نواقص سازه، مقاومت در برابر نیروهای خارجی را افزایش می‌دهند و با به حداقل رساندن خطرات و افزایش عمر ساختمان می شود.

انواع مقاوم سازی ساختمان

انجام مراحل مقاومت ساختمان به دو روش سنتی و نوین تقسیم بندی می شوند. در حال حاضر روش های نوین نسبت به روش های سنتی بیشتر مورد توجه و استفاده قرار گرفته است. در روش های قدیمی ژاکت بتنی و یا دیوار برشی اضافه میشد که شامل هزینه های بیشتری نسبت به روش های نوین میشود. در روش های جدید مانند استفاده از الیاف FRP وزن سازه افزایش چشمگیری نداشته و با افزایش تولیدات الیاف FRP شاهد کاهش قیمت این الیاف در بازار هستیم که در ادامه به توضیح آن می پردازیم.
همراه ما باشید با مقاله: بتن چیست؟

روش های سنتی مقاوم سازی ساختمان

در این روش با استفاده از موارد زیر مقاومت ساختمان را افزایش می دهند.

  • اضافه کردن دیوار برشی یا بادبند
  • استفاده از جداگرهای لرزه ای
  • استفاده از دمپر
  • اضافه کردن قاب خمشی
  • استفاده از ژاکت بتنی و یا فلزی
  • استفاده از شاتکریت بتنی دیوار
روش های مقاوم سازی ساختمان
مقاوم سازی ساختمان با روش های کاربردی

روش های نوین مقاوم سازی ساختمان

امروزه با استفاده از روش های زیر مقاومت ساختمان ها را افزایش می دهند:

  • مقاوم سازی با کامپوزیت FRP
  • مقاوم سازی به روش ژاکت فولادی و بتنی
  • جداساز لرزه‌ای
  • مهاربند کمانش تاب
  • میراگرها
  • استفاده از بلوک سبک سیپورکس و هبلکس

مقاوم سازی ساختمان با ژاکت فولادی و فلزی

استفاده از ژاکت را می‌توان به عنوان یکی از رایج ترین و البته محبوب ترین روش های مقاوم سازی ساختمان در نظر گرفت. در حقیقت طی این روش ستون های اصلی ساختمان با استفاده از پوشش های دیگری نظیر آرماتور یا فلز مقاوم می شوند. این روش باعث می شود تا ستون های اصلی ساختمان مقاومت بیشتری به خود گرفته و در برابر ضربات فیزیکی و زلزله های گوناگون مقاومت بالایی داشته باشند. در روش ژاکت بتنی، عموما دور ستون اولیه آرماتور بندی های مختلفی صورت گرفته و به وسیله بتن پر می شود. در بسیاری از سازه ها اتصال بتن جدید و قدیم به وسیله میلگرد های دیگر انجام می شود.

مقاوم سازی ساختمان با ژاکت فولادی و فلزی
مقاوم سازی ساختمان با ژاکت فولادی و فلزی

این اقدام سبب اتصال بهتر و مناسب تر بتن قدیمی و جدید می شود. البته باید این موضوع را خاطرنشان کنیم که روش یاد شده تنها برای ستون هایی که با بلوک بتنی هستند، مورد استفاده قرار می گیرد.اما ستون های فلزی هم راهکار مختص به خود را دارند. در این دسته از محصولات عموماً میله های فلزی مختلفی به دور ستون اولیه جوش می شود. همین فاکتور هم سبب می شود تا عملا ستون اولیه توسط این لایه جدید احاطه شده و از خمیدگی یا کشش بیش از اندازه آن جلوگیری شود. نکته قابل توجه این است که این روش برای برخی از ستون های بتنی هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. همین فاکتور هم سبب شده تا محبوبیت بیشتری در بین معماران و بنایان کسب نماید.

مقاوم سازی ساختمان با روش FRP

روش اف آر پی را می توان به عنوان یکی دیگر از رایج‌ترین روش‌هایی دانست که در طی چند سال اخیر برای افزایش مقاومت کلی ساختمان ها به محبوبیت رسیده است. در این روش عموما از الیاف پلیمری قوی برای بهسازی بتن ها استفاده می شود. در واقع این الیاف پلیمری می‌توانند در برابر شرایط ناخواسته محیطی مقاومت بالایی از خود نشان دهند.
افزون بر این موارد آن ها مانع از کشیدگی یا تغییر شکل ستون ها در اثر فشار و ضربات مختلف می شوند. این موارد در کنار قیمت پایین و استفاده آسان آن ها موجب شده تا مورد توجه قشر زیادی از معماران قرار گیرند. به گونه ای که این روزها بخش زیادی از ساختمان های جدید و قدیمی به وسیله این روش مقاوم سازی می شوند. لازم به ذکر است این الیاف برای ستون های بتنی و فلزی مورد استفاده قرار می گیرد.
در این روش کافی است تا الیاف پلیمری را به صورت دور پیچ روی ستون ها استفاده نمود. بعد از آن هم می توان از پلاستر و یا لایه های جانبی دیگری استفاده نمود. مقاومت کلی پلیمرها در برابر کشیدگی سبب می‌شود تا این ستون ها در برابر تغییر شکل مقاومت بالایی داشته و در نتیجه بتوانند شکل ساختاری خود را حفظ نمایند.

مقاوم سازی ساختمان با روش FRP
بررسی مقاوم سازی ساختمان با روش FRP

به همین منظور در ادامه به معرفی 10 نکته مهم برای مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله می پردازیم.

10 نکته مهم برای مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله

یکی از حوادث خطرناک طبیعی زلزله می‌باشد که در صورت وقوع، خسارات جبران ناپذیر جانی و مالی بسیار زیادی را بر جای می گذارد. در این میان مقاوم بودن ساختمان ها، نقش بسیار موثری در میزان خسارت های ناشی از زمین لرزه دارد. می توان گفت که یکی از دغدغه های اصلی سازندگان، مقاوم سازی سازه ها در مقابل لرزش زمین است. منظور از مقاوم سازی کردن سازه ها، بهره گیری از مصالح ساختمانی مقاوم و باکیفیت برای بهتر شدن مقاومت آن ها در مقابل زمین لرزه می باشد. ما در مقالات قبل برای شما بیان کردیم که بلوک AAC چیست؟ و مزایا و معایب بلوک سبک AAC را برای شما بیان کردیم و در ادامه به  10 نکته مهم برای مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله اشاره می کنیم.

1. دارا بودن ستون های بیشتر در سازه

سازه های مستحکم در برابر زلزله ستون های بیشتری دارند. به طور کلی وظیفه ستون ها در ساختمان سازی، استحکام و یکپارچگی آن می باشد.در هنگام زمین‌لرزه مناطق باز سازه خطرناک ترین مکان ها هستند. در اطراف سازه حداقل بایستی 3 ستون قرار گرفته باشد.

2. پی های مقاوم تر

از ویژگی های مهم یک سازه در برابر زلزله داشتن پی و فونداسیون مقاوم است. چرا که در این صورت سازه متصل به آن دچار تکان ها و لرزش شدیدی نخواهد شد.سازه ها با داشتن پی و فونداسیون مقاوم و استاندارد، می توانند نیرو های وارد شده از زمین زلزله را به خوبی تحمل کنند.استحکام و مقاومت فونداسیون و پی بایستی به حدی باشد تا بتواند وزن ساختمان را به خوبی تحمل کند.

3. انتخاب مصالح سبک

قیمت بلوک سفید هبلکس
خرید بلوک سفید هبلکس

یکی از نکات مهم برای کاهش خسارات ناشی از زلزله سبک سازی ساختمان است که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است.در واقع هر اندازه که وزن کلی ساختمان شما کمتر باشد، مقاومت آن هم در برابر ضربات و فشارهای فیزیکی افزایش پیدا می‌کند. همین عامل هم باعث شده تا بسیاری از معماران و بنایان مختلف این روش را در اولویت خود قرار دهند. به گونه ای که در هنگام ساخت یک بنا، استفاده از مصالح سبک را توصیه کرده و حدالامکان بار مرده ساختمان را هم کاهش می دهند. در این میان بلوک های سبک اتوکلاو شده نظیر بلوک  هبلکس و سیپورکس می تواند بهترین انتخاب ممکن باشند. در واقع بلوک ها و به طور کلی مصالح مربوط به دیوار چینی بیشترین میزان از وزن ساختمان را به خود اختصاص می‌دهند.
لذا اگر افراد بتوانند مصالح سبکی را برای دیوار چینی انتخاب کنند، بدون شک وزن کلی ساختمان آن ها کاهش پیدا کرده و در نتیجه مقاومت در برابر زلزله بیشتر می شود. اما متاسفانه بسیاری از افراد در ابتدای پروژه ساخت سازه خود از این موضوع اطلاع ندارند. از طرفی دیگر به دلیل تنوع محصولات و البته عرضه کنندگانی که در این حوزه وجود دارد، دچار سردرگمی می شوند.

برای اطلاعات بیشتر مقاله را بخوانید: بار زنده و بار مرده ساختمان

4. استحکام و مقاومت اجزای سازه در برابر زلزله

در زمان زلزله تجهیزات مکانیکی، الکتریکی و اجزای غیر سازه‌ای بایستی در برابر تکان های ناشی از زلزله از مقاومت خوبی برخوردار باشند.همچنین عملکرد آن ها در هنگام وقوع زلزله نباید دچار مشکل شود و به کار خود ادامه دهند.

نکته مهم برای مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله
مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله

5. شکل پذیری عناصر سازه ای

در زمان وقوع زلزله المان های سازه بایستی از انعطاف پذیری خوبی برخوردار باشند تا با وارد شدن بار اضافه دچار آسیب و شکستگی نشوند.به همین دلیل توجه به سختی و استحکام  عناصر سازه بسیار مهم و ضروری است.

6. منظم بودن سازه

در یک سازه منظم المان های باربر جانبی در اطراف سازه به صورت یکسان قرار می گیرند تا در زمان وقوع زلزله حرکت سازه از هر جهت و هر طبقه به یک اندازه باشد.در این صورت نیروهای ناشی از زمین لرزه به صورت یکنواخت در سازه پخش می شوند و از آسیب های احتمالی وارده به سازه کاسته می‌شود.

7. پیوستگی در اجزای سازه

در هنگام زلزله المان های زیادی در مقاوم سازی سازه نقش دارند. اگر تنها یک یا چند جز از سازه از مقاومت خوبی برخوردار باشند.در هنگام آسیب جدی نمی تواند از کل سازه محافظت کند و امکان دارد که کل سازه فرو ریزد.اما اگر المان های زیادی مقاوم سازی شوند، حتی در زمان آسیب جدی می توانند مانع از فرو ریختن سازه شوند.

مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله
نکات مهم برای مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله

8. سختی و دوام سازه در برابر زلزله

نیروهایی که زلزله به سازه وارد می کند، نیروهایی قائم و جانبی است.نیروهای که سازه را به صورت افقی حرکت می دهند ممکن است صدمات بسیار زیادی به سازه وارد کنند و باعث فرو ریختن آن شوند. به همین دلیل سازه باید مقاومت زیادی داشته باشد.

9. وجود مسیرهای پیوسته انتقال بار در برابر نیروی زلزله (یکپارچگی سازه)

قسمت های مختلف سازه بایستی به صورت پیوسته به یکدیگر متصل باشند تا بتوانند نیروی زلزله را در یک مسیر پیوسته به یکدیگر منتقل کنند.با وجود این پیوستگی، آسیب به سازه تا حد زیادی کاهش پیدا می کند. در غیر این صورت هر جزء با تکان های شدید به صورت جداگانه حرکت کرده و در نهایت منجر به ریزش سازه می شود.

بیشتر بدانید: روش های سبک سازی ساختمان

10.استفاده از بلوک عایق برای مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله

بلوک عایق بلوک سبکی است که نقش عایق را در ساختمان سازی ایفا می کند.این بلوک‌ ها دارای خاصیت عایق حرارتی و برودتی هستند و امروزه در حفظ انرژی ساختمان ها نقش بسیار مهمی دارند.علاوه بر عایق حرارتی و برودتی، این بلوک ها، عایق صوتی نیز می باشند.

پیشنهاد سیپورکس: اهمیت عایق سازی

راهکارهای مقاوم سازی ساختمان

مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله با بلوک هبلکس

به طور معمول، آب با ماسه، سنگدانه های ریز، سیمان و سنگ معدنی ترکیب می شود و بلوک های سبک ساخته می شوند. بلوک هبلکس یا سیپورکس (نوعی از بلوک های سبک بوده که از ترکیب آهک، سیمان، پودر آلومینیوم و سیلیس ساخته می شود) براساس ترکیبات مواد اولیه در مدل های متفاوتی تولید و در بازار عرضه می شوند.وزن سبک این بلوک ها به دلیل تخلخل (حباب های هوای کوچک) موجود در بافت آن ها است. در واقع ترکیب عنصر ها در بلوک به هر شکلی که باشد، وجود حباب های هوا در بافت آن ثابت خواهد بود.مهم ترین و اساسی ترین کاربرد و استفاده بلوک های سبک در مصالح ساختمانی بوده که در دیوار چینی، ساختن سقف، کف سازی سازه و ایجاد شیب بهره گیری می شوند.امروزه این مدل از بلوک ها جزو پرفروش ترین بلوک در صنعت ساختمان سازی هستند.این بلوک ها به علت خصوصیت های ویژه ای که در برابر عایق بودن صدا، رطوبت، حرارت و نیز وزن پایین و صرفه جویی در بهره گیری از مصالح ساختمانی دارند، کاربردشان گسترش یافته است.

اینستاگرام siporex.ir ما را در اینستاگرام (siporex.ir) دنبال کنید.

5/5 - (1 امتیاز)
دیدگاهتان را بنویسید