زلزله چیست؟ مصالح ساختمانی ضد زلزله کدامند؟

زلزله چیست

زلزله چیست ؟ به چه چیز زلزله می‌ گوییم؟ زمین چرا و چگونه به لرزش در می‌ آید؟ آیا زمین‌ لرزه قابل پیش‌ بینی است؟ مصالح ساختمانی و راهکارهای مقابله با زلزله کدامند؟در ادامه این مقاله، علت ها و پیامدهای زلزله به تفضیل بررسی شده و راه های مقابله با این پدیده خطرناک ارائه شده است:

زلزله چیست؟

زمین‌ لرزه یا زلزله یک رخداد طبیعی است که علت آن افزایش انرژی های ذخیره شده در صفحات زمین است این انرژی ها پس از آزاد شدن منجر به لرزش و فشار در صفحات پوسته زمین می شود. در واقع وقتی فشار در لایه های درونی زمین زیاد باشد، باعث گسستگی در سنگ های زمین می شود، این لرزش ها به همراه جابه جایی صفحات زمین به همراه بوده و لرزش ساختمان ها و فرو ریختن آن و در نهایت از بین رفتن ساختمان ها و جان انسان ها و نابودی از مشکلاتی است که با وجود زلزله اتفاق می افتد.تلفات جانی و مالی از جمله خساراتی است که با زلزله همراه است. قبل و بعد از زلزله ممکن است لرزه هایی وجود داشته باشد که به آن پیش لرزه و پس لرزه گفته می شود. لرزه هایی که قبل از زلزله اصلی اتفاق میفتد را پیش لرزه و لرزه های پس از زلزله اصلی را پس لرزه می گویند و همچنین عواملی مانند استخراج هیدروکربن ها و حرکت ماگما در آتشفشان ها نیز می توانند باعث تشدید این پدیده طبیعی شود. هر زلزله ممکن است پیش زلزله و پس لرزه داشته باشد. مقیاس اندازه گیری زلزله، ریشتر نام دارد. مثلا گفته می شود: زلزله 7 ریشتری باعث خسارات سنگینی می شود و خطرناک است که نشانگر قدرت زلزله است. زلزله‌ خیزترین منطقه در ایران منطقه‌ گسلی زاگرس است. زلزله باعث به‌ وجود آمدن گسل در سطح زمین می‌شود. این گسل‌ها خود به وقوع زلزله کمک می کنند، به همین دلیل یک ارتباط دو طرفه بین این دو وجود دارد.

دلیل زمین لرزه یا زلزله چیست
دلیل زمین لرزه یا زلزله چیست؟

 

پیش‌ بینی زلزله

زلزله به طور کلی قابل پیش‌ بینی نیست و اگر کسی گفت که زلزله قابل پیش بینی است، باور نکنید؛ چون حرف درستی نزده است. ولی با این اوصاف عواملی وجود دارد که می‌توان آن ها را به عنوان هشدار یا اخطار در نظر گرفت. به این عوامل اصطلاحا “پیش‌ نشانگر” گفته می شود. ابزار زلزله‌ نگار لوازمی به شکل پاندول هستند که با وقوع زلزله به حرکت در می‌آیند. هرچه عمق زلزله بیشتر باشد حرکت این پاندول بیشتر خواهد بود. موارد زیر از پیش‌ نشانگرهای قابل اندازه‌ گیری توسط ابزار علمی می‌ باشند.

  • تغییرات دمایی در جو کره‌‎ی زمین
  • تغییرات سطح آب‌ های زیر زمینی
  • لکه‌های خورشیدی
  • وقوع زلزله‌ های دیگر در صفحات مشترک زمینی
  • حرکت توده‌ مایع ماگمایی در اعماق زمین
  • و ….

البته به غیر از موارد بالا که تخصصی توسط ابزارهای خاص اندازه گیری می شوند، مردم عادی هم با نشانه هایی می توانند وقوع آن را پیش بینی کنند. مثلا حیوانات چون غریزه بالایی دارند، زودتر از این گونه حوادث مطلع می شوند. تغییرات در رفتار آن ها را می توان به عنوان یکی از این عوامل درنظر گرفت.

  • واکنش های غیر طبیعی حیوانات
  • بال زدن شدید پرندگان
  • بیرون آمدن کرم‌ های درون خاک
  • بالا یا پایین آمدن آب‌ های زیرزمینی و تغییرات طعم آن ها

همینطور زمین‌ لرزه‌ های خفیف پیش از وقوع زلزله نیز از عواملی است که ممکن است منجر به زمین لرزه یا زلزله شود.
پیشنهاد سیپورکس، بخوانید: آیا زلزله را می‌ توان پیش‌بینی کرد؟

بلوک سبک سیپورکس ضد زلزله
بلوک سبک سیپورکس ضد زلزله (مقاومت بالا در برابر زلزله)

زلزله چند ریشتری خطرناک است ؟

زلزله ها از کمتر از 2 ریشتر تا 10 ریشتر و یا بیشتر متغیر هستند که تاکنون زلزله 10 ریشتری و یا بیشتر از 10 ثبت نشده است. زمین‌ لرزه‌ هایی با درجه‌ کمتر از 1 ریشتر توسط انسان غیرقابل شناسایی هستند. رنج حدودی 2 ریشتر را اکثریت انسان‌ ها احساس نمی‌ کنند. در مقیاس 3 ریشتری، زلزله در نواحی محدوده‌ رخداد قابل احساس است. در زلزله‌ های 4 ریشتری، ساختمان‌ها به لرزه در می‌ آیند. زلزله‌ های 5 ریشتری می‌ توانند آسیب‌ رساننده باشند. زلزله های 4 تا 5 ریشتر اجزای داخل ساختمان می لرزند ولی تلفات ندارد. در 6 تا 7 ریشتر اگر ساختمان ها از مصالح ضد زلزله استفاده نکرده باشند، خسارات برجای می‌ ماند. زلزله های 8 تا 10 ریشتر خطرناک هستند و تلفات و خسارات غیرقابل جبرانی را در پی خواهند داشت و تخریب کامل اتفاق میفتد.

10 نکته مهم برای مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله

مصالح ساختمانی و راهکارهای مقابله با زلزله کدامند؟

بلوک هبلکس
مصالح ایمن و ضد زلزله

تقویت سازه ها با بلوک های سبک سیپورکس

بلوک‌های سبک سیپورکس به عنوان یکی از روش‌های تقویت سازه‌ها در مقابل زلزله شناخته شده‌اند. این بلوک‌ها، به دلیل ویژگی‌هایی مانند سبک بودن، مقاومت بالا در برابر زلزله، و عایق‌بودن، به عنوان یک راهکار موثر برای افزایش ایمنی سازه‌ها مطرح هستند.

تدوین مقررات ساخت و ساز

با توجه به شدت و پیامدهای زمین‌لرزه، ضروری است که روش‌های مقابله با این پدیده مورد توجه واقع شود. تدوین مقررات ساخت و ساز با هدف توسعه استانداردهای لازم در طراحی و اجرای سازه‌ها، از جمله استفاده از مواد مقاوم و سیستم‌های تقویتی، به منظور کاهش خطرات زلزله و حفظ امنیت جامعه بسیار حائز اهمیت است.

طراحی ضد زلزله

طراحی ضد زلزله و بررسی استانداردهای ساختمانی از جمله موارد حیاتی در مهندسی زلزله و ساختمان‌های مقاوم هستند. با اجرای صحیح این استانداردها و استفاده از تکنولوژی مدرن، می‌توان ساختمان‌هایی را ایجاد کرد که علاوه بر مقاومت در برابر زلزله، دارای عایق حرارتی و صوتی مناسبی نیز باشند. از این روش‌ها می‌توان برای کاهش هزینه‌های ساختمانی و افزایش ایمنی و پایداری ساختمان‌ها استفاده کرد.

امروزه در ساخت بناها جهت کاهش صدمات ناشی از زلزله، از مصالح ساختمانی ضد زلزله استفاده می شود تا از مقاومت بالایی در برابر زلزله برخوردار باشد و از خسارات احتمالی جلوگیری شود. یکی از مهم ترین مصالح ضد زلزله، ” بلوک سبک سیپورکس ” است. بلوک سیپورکس یک نوع بلوک سبک است که فرآیند پخت آن اتوکلاو است. اتوکلاو چیست ؟ یعنی فرآیندی که بلوک ها در فشار و دمای بالایی با دستگاه های اتوکلاو پخته می شوند که مقاومت بالایی در برابر زلزله دارند. همچنین این بلوک aac وزن سبکی دارد که باعث می شود بار مرده ساختمان کاهش پیدا کند.
بلوک سیپورکس یکی از این بهترین مصالح ساختمانی برای مقابله با زلزله به شمار می رود که در این راستا تست هایی انجام شده که این مقاومت بالا را اثبات کرده است. برای مشاهده آزمایش ها و شبیه سازی بلوک سیپورکس در رابطه با زلزله می توانید به بخش گالری فیلم مراجعه نمایید و ویدیوهای مرتبط را ببینید.
پس استفاده از این بلوک برای انواع ساختمان به شدت توصیه می شود تا امنیت پابرجا باقی بماند. ساختمان‌ هایی که بر اساس معیارهای استاندارد ساختمان‌ سازی ساخته نشده‌اند، زودتر از سایرین دچار آسیب می‌ شوند. در مقابل، ساختارهای ضدزلزله پایدار می‌مانند و بسیار دیرتر دچار آسیب‌ های جدی می‌ شوند. سیپورکس شما را به خواندن مقاله اهمیت استاندارد سازی ساختمان دعوت می کند.

علت زلزله | عامل زلزله چیست؟

علت وقوع زلزله چیست؟ تکان خوردن زمین دلیل ایجاد زلزله در برخی از مناطق خواهد بود. گفته میشود که این عامل به دلیل آزاد شدن انرژی زمین در مرکز قفل شدگی صفحات پوسته زمین می باشد. انرژی که در این محل ها جمع شده و در زمانی ممکن است خارج از مقاومت صفحه های سنگی زیر زمین باشد. در نتیجه باعث میشود زمین به شدت انرژی خود را خارج کرده و زمین به لرزه در می آید.

آزاد سازی انرژی زمین بر روی مرکز سطحی پوسته زمین به وجود می آید. پس از وقوع زمین لرزه اصلی زمین لرزه های دیگر یا پس لرزه هایی اتفاق می افتند. پس لرزه ها معمولا خفیف تر از زمین لرزه اصلی هستند. اما گاهی برعکس خواهد بود. مثلا زلزله در ترکیه شاهد پس لرزه های قوی تر و شدیدتر از زمین لرزه اصلی بودیم. هر چقدر عمق زمین لرزه از سطح پوسته زمین بیشتر باشد خسارت ها و شدت لرزه نیز کمتر خواهد بود. اما هر میزان عمق زمین لرزه کمتر باشد لرزش بیشتر و در نتیجه خسارات نیز بیشتر می شود، و این عامل یکی از مهمترین عوامل درصد تخریب زلزله میباشد.

زلزله ترکیه چند ریشتر بود ؟ برای اطلاعات بیشتر مقاله ” زلزله ترکیه ” را بخوانید.

عامل اصلی ایجاد زلزله کدام است؟
عامل اصلی ایجاد زلزله کدام است؟

عامل ایجاد زلزله کوچک و بزرگ

چنانچه بخواهیم واژه زمین لرزه را به صورت کلی تعریف کنیم باید به همه ارتعاشات طبیعی و مصنوعی اشاره کرد. اما عامل اصلی ایجاد زلزله و بیشترین دلیل به وجود آمدن زمین لرزه ها حرکت گسل ها می باشد. اما عوامل دیگر زمین لرزه فعالیت هایی همچون ریزش کوه، فعالیت آتشفشان، انفجارات معدن ها و آزمایش های هسته ای نیز می باشند. اما خب هر جایی از پوسته زمین که انرژی کرنشی و کشسانی در صفحه گسل ذخیره شده باشد زلزله های بزرگ و کوچک رخ خواهد داد.

دانستیم زلزله های بیشتر به دلیل انرژی ذخیره در گسل ها به وجود می آیند. گسل ها نیز نقطه اتصال صفحات پوسته زمین است. زلزله بر اثر شکستن سنگ کره و یا سنگ های درون زمین به صورت یکباره اتفاق می افتد. پس عامل اصلی ایجاد زلزله شکستن سنگ های درون زمین اتفاق می افتد.

عامل اصلی ایجاد زلزله در ایران

اینکه ایران بر روی نوار زلزله واقع شده است واقعیت دارد. گفته شده که دلایل زیادی برای ایجاد زمین لرزه وجود دارند. اما کدام یک عامل اصلی ایجاد زلزله در ایران خواهند بود؟ نقشه مناطق زلزله خیز ایران کدام است؟ گسل ها و واگرایی و همگرایی صفحه های زمین عامل اصلی ایجاد زلزله در ایران خواهند بود.

جالب است بدانید که 17 درصد از زمین لرزه های بزرگ دنیا در ایران رخ داده است. به صورت کلی 8 درصد از زمین لرزه های دنیا در ایران اتفاق می افتند. سالانه در غرب و جنوب غربی ایران در حاشیه کوهای زاگرس زمین لرزه های متعددی رخ می دهد که ناشی از حرکت صفحات عربستان و اوراسیا می باشد.

این ورقه های قاره ای همگرا بوده و به یکدیگر فشار وارد می کنند. زلزله 1396 سرپل ذهاب ناشی از همگرای این دو صفحه بود. بزرگترین گسل ایران از چین خوردگی های زاگرس شروع می شود. این گسل تقریبا 1.575 کیلومتر امتداد دارد. این گسل از بندرعباس و استان هرمزگان شروع شده و از جنوب شرقی به شمال غربی امتداد پیدا می کند. در نقطه مریوان گسل از ایران خارج شده و وارد کشور ترکیه می شود. زلزله اخیر شهرستان خوی بر روی این گسل اتفاق افتاد.

در مجموع، عوامل زیادی بر ایجاد زلزله تاثیرگذار است که در این مطلب به بررسی کامل این عوامل پراختیم.

بیشتر بدانید: مقاومت بلوک هبلکس در برابر زلزله

5/5 - (1 امتیاز)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *