دلیل ایجاد ترک در بتن چیست ؟

بلوک بتنی یکی از پرفروش ترین بلوک های موجود در صنعت ساختمان سازی است که به دلیل ویژگی هایی که دارند، بسیار پرکاربرد است. در مقالات قبلی در مورد بلوک های بتنی و انواع آن به طور کامل صحبت کردیم که از بخش مقالات سایت می توانید به آن مراجعه نمایید. در این مقاله می خواهیم به این موضوع بپردازیم که دلیل ایجاد ترک در بتن چیست ؟ علت ترک بتن و دلایل ترک خوردگی بتن چیست ؟  در حقیقت این سوال خیلی از افراد می باشد که چرا بتن ترک می خورد ؟ اگر تا انتهای این متن با ما همراه باشید، علت آن را جویا می شوید.

ترک در بتن

ترک در بتن یکی از مشکلات رایج در سازه‌های بتنی است که می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و به عوامل متفاوتی بستگی دارد. ترک‌ها می‌توانند به صورت سطحی یا عمیق باشند و در اندازه‌ها و اشکال مختلفی ظاهر شوند.در زیر به برخی از دلایل اصلی ترک در بتن اشاره می شود.

علت ترک خوردن بتن

ترک‌ های بتن می‌توانند تأثیرات منفی بر روی استحکام و دوام سازه داشته باشند، بنابراین شناسایی و رفع به موقع آن‌ها بسیار مهم است. اغلب ترک خوردگی در بتن در هر یک از سه مرحله زیر می‌ تواند ایجاد شود:

• ممکن است در مرحله خمیری که بتن هنوز شکل نگرفته یعنی بلافاصله بعد از بتن ریزی ترک رخ دهد که معمولا علت ترک خوردن بتن بعد از بتن ریزی همین عامل است. بتن تازه ریخته شده به علت داشتن حالت خمیری و یکنواخت نبودن، ته‌ نشین می‌شود و آب روی سطح بتن باقی می‌ماند که با تبخیر آب، لایه سطحی آن خشک و حجم آن کاهش می‌یابد که باعث ایجاد ترک در بتن می‌شود.
• مرحله بعدی هنگام گیرش که بتن در حال سخت شدن است، در فاصله زمانی چهار تا چهل و هشت ساعت امکان ایجاد ترک است.
• در مرحله سخت شده که بتن در حال سرویس‌دهی است ( بعد از هفت روز اول )

در هر کدام از سه مرحله فوق به دلایل مختلفی امکان ایجاد ترک در بتن وجود دارد که در ادامه با این دلایل آشنا می شوید.

حتما بخوانید: بتن ریزی سقف تیرچه بلوک

بلوک بتنی چیست ؟

بلوک بتنی ساخته شده از ترکیبات ماسه، سیمان، شن، آب و مواد افزودنی است که با نسبت های متفاوتی با هم ترکیب می شوند و انواع بلوک های بتنی را به وجود می آورند. این بلوک ها سایزهای متفاوتی دارند و در دیوارهای غیر باربر قابل استفاده هستند.بلوک بتنی اتوکلاو هوادهی شده که با نام aac در بازار مصالح شناخته شده هستند، یکی از بهترین بلوک های ساختمانی محسوب می شوند.
بلوک aac عایق حرارت می باشند و در مقابل آتش مقاومت خوبی دارند. علاوه بر عایق حرارت، عایق صوت، مقاوم در برابر رطوبت و… هستند.با خواندن مقاله ” بلوک aac ” از ویژگی ها و مزایای این بلوک اطلاعات بیشتری کسب کنید.

بیشتر بدانید: بتن چیست ؟

بررسی دلایل ترک‌ در بتن در حالت خمیری

1. جمع شدگی خمیری که از مهم ترین عوامل ترک بتن است که به دلیل کاهش آب از خمیر این جمع شدگی به وجود می آید.
2.  نشست خمیری هنگامی که مقدار زیادی بتن در یه نقطه حمع شود و به مانعی مثل میلگرد برخود کند، ترک در بتن رخ می دهد.

ترک بتن در مرحله گیرش اولیه

ترک خوردگی در این مرحله می تواند به دلایل زیر اتفاق بیفتد:

• محدودیت تغییر شکل های حرارتی کوتاه مدت
• جمع شدگی ناشی از خشک شدن زود هنگام بتن
• نشست غیر متوازن تکیه گاه ها
• وزش باد

پیشنهاد سیپورکس: بلوک سیمانی

علت ترک در بتن در مرحله سخت شده بتن

در مرحله سخت شده بتن به دلایل زیر ترک ایجاد می شود.

1. بارگذاری بیش از حد: اگر بارهای وارده بر سازه بیش از حد مجاز باشد، ممکن است بتن ترک بخورد.
2. اجرای نامناسب
3. حمله سولفات ها به بتن
4. جمع شدگی ناشی از خشک شدن در دراز مدت

اصلی ترین دلیل ترک خوردن بتن چیست؟

به طور کلی و برای بتن های متعارف (از نظر رده مقاومتی و مواد تشکیل دهنده) می توان دلایل زیر را به عنوان برخی از مهم ترین علل ایجاد ترک در بتن برشمرد:

1. نقص در طراحی: طراحی نادرست سازه می‌تواند باعث توزیع نامناسب بارها و در نتیجه ترک خوردن بتن شود.
2. رطوبت: تغییرات رطوبتی می‌تواند باعث ترک خوردن آن شود.
3. عوامل محیطی: شرایط جوی مانند باران، برف و یخ‌زدگی می‌تواند بر روی بتن تأثیر بگذارد و باعث ترک خوردن آن شود.
4. نسبت آب به سیمان بالا ( افزایش آب آزاد و نفوذ آن داخل بتن)
5. پایین بودن کیفیت مصالح ساختمانی اولیه شامل سیمان و مصالح سنگی که می‌تواند به ترک خوردن بتن منجر شود.
6. مقدار بیش از حد سیمان که به دلیل گرمای هیدراتاسیون بالا منجر به پدیده‌ی جمع شدگی می گردد.
7. عدم رعایت بحث کنترل دما حین اجرا
8. عدم نظارت صحیح کارگاهی در مورد اجرا و نگهداری بتن

انواع ترک در بتن

ترک‌ های بتن به طور کلی به چند دسته تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و دلایل خاص خود را دارند. در زیر به انواع مختلف ترک در بتن اشاره می‌شود:

• ترک‌ های جمع شدگی یا تراکمی (Shrinkage Cracks): این ترک‌ها به دلیل کاهش حجم بتن در حین خشک شدن و تبخیر آب ایجاد می‌شوند و معمولاً در سطح بتن ظاهر می‌شوند و عمق کمی نیز دارند.
• ترک‌ های انقباضی (Settlement Cracks): این ترک‌ها به دلیل نشست زمین یا تغییرات در زیر ساخت‌های زیرین ایجاد می‌شوند. معمولاً در نقاطی که بارگذاری نامناسب یا ناپایدار وجود دارد، مشاهده می‌شوند.
• ترک‌های حرارتی (Thermal Cracks): این ترک‌ها به دلیل تغییرات دما و انبساط و انقباض بتن در اثر حرارت ایجاد می‌شوند. معمولاً در سازه‌های بزرگ و در شرایط جوی متغیر مشاهده می‌شوند.
• ترک‌های ساختاری (Structural Cracks): ترک‌های ساختاری بتن به دلیل بارگذاری بیش از حد یا طراحی نادرست سازه ایجاد می‌شوند. این نوع ترک‌ها می‌توانند عمیق و خطرناک باشند و نیاز به بررسی و تعمیر فوری دارند.
• ترک‌ ناشی از نفوذ آب (Water-Related Cracks):این ترک‌ها به دلیل نفوذ آب به داخل بتن و تغییرات رطوبتی ایجاد می‌شوند. این نوع ترک‌ها می‌توانند به مرور زمان باعث آسیب به بتن شوند.
• ترک‌ ناشی از انجماد و ذوب (Freeze-Thaw Cracks):این ترک‌ها به دلیل چرخه‌ های انجماد و ذوب آب در داخل بتن ایجاد می‌شوند. این نوع ترک‌ها معمولاً در مناطق سردسیر مشاهده می‌شوند.
• ترک‌ ناشی از خوردگی آرماتور (Rebar Corrosion Cracks):این ترک‌ها به دلیل خوردگی آرماتورهای فولادی در داخل بتن ایجاد می‌شوند و می‌تواند باعث افزایش حجم آرماتور و ترک خوردن بتن شود.

شناسایی نوع ترک و علت آن برای انجام تعمیرات و پیشگیری از آسیب‌های بیشتر بسیار مهم است.

علت ترک خوردن بتن سقف

از مهمترین علت دلیل ترک خوردن بتن سقف می‌توان به بازکردن زود هنگام قالب، جمع‌ شدگی، افت بتن، ضعف مقاومتی بتن و … اشاره کرد. برای ترمیم ترک بتن سقف بعد از این که علت ترک خوردن بتن را تشخیص دادید و مناسب با آن از یکی از روش‌های تزریق رزین اپوکسی، اجرای پوشش محافظتی، استفاده از ملات ترمیمی، چسب اپوکسی، الیاف FRP و … استفاده کرد.

علت ترک خوردن بتن فونداسیون

فونداسیون و پی ها نیز به دلایلی همچون خاک های ناپایدار، زهکشی ضعیف و ته نشین شدن ترک می خورند و این ترک بتن فونداسیون اغلب در بخش های ضعیفی مانند گوشه‌ ها، قاب پنجره‌ های زیرزمین، دیوارها و قسمت‌ های لوله ظاهر می‌شود. یکی از علت های ترک خوردن بتن فونداسیون مربوط به خشکسالی یا رطوبت زیاد است. خاک وقتی رطوبت از آن برداشته می شود مانند یک اسفنج جمع می شود و وقتی این اتفاق می افتد از پایه خانه شما جدا شده و ترک ایجاد می کند. ترمیم ترک های فونداسیون بتنی با تزریق اپوکسی امکان پذیر است و کار دشواری نیست.

روش های جلوگیری از ترک در بتن چیست ؟

• پوشاندن سطح بتن پس از عملیات بتن ریزی و جلوگیری از تابش مستقیم آفتاب و وزش باد به آن
• باز کردن قالب ها به صورت صحیح و بدون ضربه در موعد مقرر و در زمان اجرا
• ویبره مناسب
• ضخامت مناسب اجرا

تاثیر نرخ فشردگی بر ترک خوردگی بلوک های بتنی

نرخ فشردگی را می‌توان جزو مولفه های بسیار حیاتی دانست که ارتباط مستقیمی با ترک خوردگی بلوک ها و مصالح سیمانی دارد.در حقیقت کلیه مصالحی که از سیمان و بتن ساخته می شوند، دارای میزان مشخصی از فضای خالی بین ذرات خود هستند.این فضای خالی به مرور زمان و در اثر فشار لایه های بالایی، فشرده شده و از بین می رود.همین فاکتور هم باعث می‌شود تا بلوک و البته دیوارهای ساخته شده به آن به وسیله آن ها دچار ترک شود.این موضوع می‌تواند سلامت و البته کارایی سازه شما را تهدید کند. به همین جهت است که اغلب کارشناسان توصیه می کنند تا محصولاتی با نرخ فشردگی بسیار پایین را خریداری نمایید.البته باید این موضوع را خاطرنشان کنیم که عملاً نمی توان محصولاتی را یافت که نرخ فشردگی صفر داشته باشند؛ چراکه همه آن ها به میزان مشخصی دارای نرخ فشردگی هستند.

در این میان بلوک سبک اتوکلاو شده یا acc کمترین نرخ فشردگی را دارند. از جمله این بلوک ها می توان به بلوک سیپورکس یا هبلکس، بلوک پرین اشاره نمود.در واقع این دسته از محصولات در برابر فشارهای وارده، مقاومت بیشتری دارند. همین باعث می‌شود تا عملا فضای خالی بین آن ها در اثر فشار لایه های بالایی از بین برود.این عامل در نهایت سبب می‌شود تا دیوار های ساخته شده به وسیله آن ها ترک کمتری بر دارد. در مقابل بسیاری از بلوک های موجود نرخ فشردگی بالایی دارند که باعث می‌شود تا طول عمر دیوار های ساخته شده به وسیله آن ها بسیار اندک باشد.بر همین مبنا است که توصیه می‌شود تا در هنگام خرید مصالح بتنی، به نرخ فشردگی آن ها توجه ویژه‌ای شود.

تاثیرات ترک مصالح بر روی سلامت سازه

متاسفانه استفاده از مصالح بی کیفیت در صنعت ساختمان سازی ایران تا حد زیادی رواج دارد. متاسفانه بخش زیادی از این موارد به صورت ناخواسته بوده و عملاً از ناآگاهی مشتریان سوء استفاده می‌شود.اما بخش دیگری هم به دلیل تمایل مشتریان به خرید محصولات ارزان قیمت است.دلیل این موارد هرچه باشد، در نهایت ترک های ریز و درشتی را بر دیوار ساختمان شما نمایان می کند.متاسفانه بسیاری از افراد با مشاهده این ترک ها،  آن را جدی ندانسته و توجه زیادی به آن ها ندارند؛ چراکه عملاً این اتفاق را امری معمول در نظر گرفته و آن را به عنوان عاملی تهدید کننده برای سلامت سازه خود قلمداد نمی کنند. اما باید عنوان کنیم که ترک های موجود بر دیوار ساختمان شما می تواند در دراز مدت تأثیرات بسیار مخربی بر روی آن بگذارد.

پیشنهاد سیپورکس: بلوک لیکا

از طرفی دیگر این موضوع می‌تواند مقاومت کلی ساختمان شما در برابر فشارهای وارده نظیر زلزله و یا سایر ضربات فیزیکی را کاهش دهد.ترک ها به عنوان زمینه ساز برای مشکلات بعدی تلقی می‌شوند. نکته قابل توجه در رابطه این ترک ها پیشروی کردن آن ها می باشد.در واقع ممکن است یک ترک در ابتدا کوچک و ناچیز قلمداد شود. اما در صورت عدم رسیدگی به آن ممکن است در طی یک یا چند سال آینده پیش روی کرده و طول خود را افزایش دهد.این فاکتور در نهایت سبب می شود تا بخش بیشتری از سلامت سازه شما تهدید شود.موضوع قابل توجه دیگری که در رابطه با ترک مصالح بتنی وجود دارد، مقدار پلاستر موجود بر روی آن می باشد.

در واقع اغلب افراد برای زیبایی بیشتر، پلاستر های مختلفی را بر روی مصالح بتنی خود استفاده می‌کنند.از جمله این پلاستر ها می‌توان به لایه گچی، لایه آهکی موارد دیگر اشاره نمود.این لایه ها به طور مستقیم با خود بلوک ها ارتباط دارند و در صورت ترک برداشتن بلوک، آن ها نیز به طور مستقیم ترک برمی دارند.این فاکتور در نهایت تأثیرات منفی را بر روی نمای داخلی خانه شما می گذارد.بر همین مبنا توصیه می شود که در صورت مشاهده ترک مصالح ساختمانی خود، علت اصلی آن را پیدا کرده و سپس به صورت جدی در جهت رفع آن ها اقدام نمایید.

در این مطلب به بررسی علت ترک خوردن بتن پرداختیم، شما میتوانید برای مشاوره نیز با کارشناسان ما تماس حاصل نمایید.

چرا بتن ترک میخورد؟

دلایلی مانند فشارهای خارجی، تغییر حجم بتن، نشست سازه، یخ‌زدگی بتن و … باعث ایجاد ترک در بتن میشود.

استفاده از مصالح مناسب برای جلوگیری از ترک خوردگی بتن

همانگونه که اشاره کردیم، مصالح بتنی دارای نرخ فشردگی مشخصی هستند. هر اندازه که نرخ فشردگی کمتر باشد، به طور قطع میزان ترک هم کمتر می باشد.بر همین مبنا است این روزها هم بسیاری از مردم به دنبال خرید بلوک سبک اتوکلاو شده هستند؛چراکه این بلوک‌ها کمترین نرخ فشردگی را دارند. با این اوصاف باید عنوان کنیم که خرید نمونه های اصلی، تاثیر مستقیمی بر روی نتایج نهایی کار شما دارد.ما در شرکت سازه سبک آرسام سعی کرده ایم تا بهترین مدل های این مصالح را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.اگر به دنبال خرید بلوک سفید سیپورکس یا خرید بلوک هبلکس هستید، می توانید هم اکنون با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.

 ما را در اینستاگرام (siporex.ir) دنبال کنید.