سیمان چیست و چگونه به وجود می آید؟

سیمان چیست و چگونه به وجود می آید

سیمان

از سیمان چه میدانید؟ سیمان یک ماده چسبنده است که معمولاً به عنوان جزء اصلی و پایه گذاری در تولید انواع بتن و ملات ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد و در ترکیب با آب به یک ماده سخت و مقاوم تبدیل می شود. شما در این مقاله به طور کامل می خوانید که سیمان چیست و سیمان چگونه به وجود می آید و به سوالات پرتکراری که ممکن است ذهن شما را درگیر کرده باشد، پاسخ می دهیم که مهمترین آن موارد زیر است:

  • سیمان از چی درست میشه ؟ یا سیمان از چه موادی تشکیل شده ؟ 
  • سیمان چگونه تولید می شود ؟
  • کاربرد سیمان چیست ؟
  • انواع سیمان

سیمان چیست

همانطور که در بالا اشاره کردیم، سیمان یکی از اصلی ترین مواد در صنعت ساخت و ساز است که به علت خاصیت چسبانندگی بالا در ترکیب با آب تبدیل به یک ملات بسیار سر سخت و سفت می شود و از آن برای ساخت اجسامی یکپارچه استفاده می شود. در واقع نوعی چسب است که عمر مفید آن 30 تا 60 سال است.

سیمان چیست
سیمان چیست؟

سیمان از چی درست میشه

جنس سیمان یا مواد تشکیل دهنده سیمان، آهک، خاک رس، سیلیس و انواع اکسیدهای معدنی از جمله: اکسید آهن، منیزیم، پتاسیم، سدیم و آلومینیوم است که با مخلوط دوغاب و با حرارت بالا ساخته می شود.

سنگ سیمان

سنگ سیمان به خودی خود در طبیعت موجود نیست و برای تولید آن از سنگ آهکی همراه با خاک رس و یا خاک های آهکی استفاده می شود. این مواد در دمای بسیار بالا (حدود ۱۴۰۰ تا ۱۶۰۰ درجه سانتی‌گراد) در کوره‌ پخته می‌شود و در نهایت به پودر ریزی تبدیل می‌شود.برای تولید بلوک سیمانی، بتن، ملات و سایر مصالح ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

معدن سیمان

ساخت سیمان به آسانی قابل انجام نیست. ابتدا باید مواد معدنی مورد نیاز استخراج گردند و سپس با انتقال به کارخانه و کوره های مخصوص، به محصول نهایی تبدیل گردند.بنابراین هر کارخانه سیمان باید در کنار یک معدن ساخته شود و بدون معدن سنگ سیمان، کارخانه آن معنایی ندارد.معادن زیادی در کشور ایران وجود دارند که این ماده را تولید می کنند.

تولید سیمان
آشنایی با تولید سیمان

سیمان چگونه تولید می شود

فرآیند تولید سیمان برای شروع باید مواد اولیه ای که از معادن برداشت می شود را آماده کرد.خاک مارن حدود ۶۰ الی ۶۵ درصد، سنگ آهک حدود ۳۰ الی ۳۵ درصد و بوکسید حدود ۱/۵ درصد تشکیل شده است. بعد از ترکیب و خرد کردن مواد اولیه که دستگاه خرد کن این کار را انجام می دهد آن را در انبار یا سوله خاک ذخیره می کنند.

سپس این مواد از سوله خاک به وسیله نقاله وارد کارخانه می شود. در این مسیر به مواد اولیه، حدود ۱/۵ درصد سنگ آهن اضافه می گردد. سپس وارد آسیاب شده و شبیه پودر آرد خارج می شوند. در ادامه راهی کوره ای که در جاده ها وقتی از کنار کارخانه سیمان رد می شویم، شده که از بیرون حرارت و ذرات معلق خروجی را می توان دید. قبل از ورود به کوره توسط پیش حرارت رطوبت این پودر بدست آمده گرفته می شود.اکنون وارد کوره شده و شبیه مواد مذاب می شود و سپس خارج شده و سریع سرد می شوند که با سردشدن آن کلینکر بدست بیاید.

کلینکر چیست؟ دانه های گردی هستند که از سرد شدن سریع مواد مذاب بدست آمده است. کلینکر توسط تسمه نقاله به انبار ذخیره کلینکر منتقل می شود و در این جا آماده است که به هر نوع تیپ سیمانی تبدیل شود. کلینکر را با توجه به نوع سیمان تیپ ۱ یا ۲ و غیره، با میزان خاصی از گچ و پوزولان مخلوط و دوباره آسیاب می شوند. این مواد به دست امده که آسیاب شده همان سیمان می باشد که بسته بندی شده یا به صورت فله ای به فروش می رسد.

فرایند تولید سیمان
سیمان چگونه تولید میشود

برای این که به طور خلاصه بدانید سیمان چگونه درست میشود، مراحل فرآیند تولید سیمان را در ادامه ذکر کردیم:

  1. استخراج مواد خام: مواد اولیه برای تولید سیمان از معادن استخراج می‌شوند. دو ماده اصلی مورد استفاده در تولید آن عبارتند از: سنگ آهک (Limestone) منبع کلسیم و خاک رس (Clay) شامل سیلیس و آلومینا است.
  2. خرد کردن مواد خام: مواد خام استخراج شده به ابعاد مناسب خرد می‌شوند تا به عنوان ورودی مناسب برای فرآیند بعدی استفاده شوند.
  3. ترکیب مواد خام: سنگ آهک و خاک رس با نسبت‌ های معین به هم مخلوط می‌شوند. این مخلوط به نام کلینکر (Clinker) معروف است.
  4. پخت کلینکر: مخلوط مواد خام در یک کوره با دماهای بالا (تا حدود 1450 درجه سانتی‌گراد) پخت می‌شود. این فرآیند به نام پخت کلینکر شناخته می‌شود و باعث ترکیب شیمیایی مواد و تشکیل کلینکر می‌شود.
  5. آسیاب کلینکر: کلینکر پس از پخت، آسیاب شده و به اندازه‌های دقیق تر خرد می‌شود.
  6. افزودن مواد افزودنی: به مقدار آسیاب شده کلینکر، مقادیر معینی از گچ (Gypsum) و مواد افزودنی دیگر به مخلوط افزوده می‌شود. این مواد افزودنی به افزایش ویژگی‌های مهندسی و عملکرد آن کمک می‌کنند.
  7. آسیاب نهایی و بسته‌بندی: مخلوط نهایی دانه‌های سیمان به اندازه‌های دقیق تر آسیاب می‌شود و سپس بسته‌بندی می‌شود.
سیمان پرمصرف ترین ماده در ساختمان سازی
سیمان در ساختمان سازی

سیمان مخلوطی از چیست

سیمان مخلوطی از سنگ آهک، خاک رس، سنگ آهن و سنگدانه است.سنگ های آهکی بیش از 75 درصد 3CaCO و سنگ های آهکی همراه با خاك رس بین 75- 40 درصد 3CaCO و خاک های آهکی کمتر از40 درصد 3CaCO دارند و از مخلوط این مواد می توان مخلوط لازم را برای تهیه آن به دست آورد.

کاربرد سیمان

سیمان یک ماده پوزولانی است که به علت مقاومت در برابر فشار و حرارت، اتصال دوام‌دار با مواد دیگر، خاصیت چسبندگی در ساخت و ساز، مهندسی عمران و صنایع ساختمان به وفور استفاده می‌شود. این ماده اغلب در صنعت ساختمان و ساختمان سازی به عنوان مهم ترین مصالح ساختمانی به کار می رود. اگرچه با تولید بلوک سبک همچون هبلکس و سیپورکس استفاده کمتری از این مواد می شود و به عنوان جایگزین بلوک های سیمانی شده است.

بلوک سیمانی در ساختمان سازی
خرید بلوک سیمانی در پروژه های ساختمان سازی

کاربردهای اصلی این ماده عبارتند از:

  1. تولید بتن: بتن یکی از استفاده‌های اصلی آن است. با ترکیب با آب تشکیل ژل سیلیکات کلسیمی می‌دهد که به عنوان چسبندگی بین دانه‌های مختلف مصالح در بتن عمل می‌کند.
  2. تولید ملات: برای اتصال سنگ و بلوک‌ها در ساخت دیوارها و سازه‌های مختلف به کار می‌رود.
  3. تولید آجر و بلوک ساختمانی: در تولید آجر و بلوک‌ های ساختمانی به عنوان یک ماده چسبنده مؤثر به کار می‌رود.
  4. ساخت پل و سازه‌های پلی: به عنوان یک ماده سازه‌ای که مقاومت در برابر فشار را تضمین می‌کند، در ساخت پل‌ها و سازه‌های پلی به کار می‌رود.
  5. ساخت سازه‌های بتنی: از جمله ساختمان‌ها و سازه‌هایی که از بتن تقویت شده با فولاد (بتن مسلح) استفاده می‌کنند.
  6. تولید کفپوش و راه‌آهن: در تولید کفپوش‌ها، افرازها، و سازه‌های راه‌آهن نیز به عنوان یکی از مواد اصلی استفاده می‌شود.
  7. تعمیر و نگهداری سازه‌ها: در عملیات تعمیر و نگهداری سازه‌ها و همچنین در تعمیرات خطوط لوله و تاسیسات به کار می‌رود.
  8. تولید قطعات پیش‌ساخته: به عنوان یک ماده مهم در تولید قطعات پیش‌ساخته برای ساختمان‌ها و سازه‌ها به کار می‌رود.

انواع سیمان

انواع سیمان
بررسی انواع سیمان

سیمان در انواع مختلف با ترکیبات و ویژگی‌های متفاوت تولید می‌شود. این انواع آن بر اساس ترکیب مواد اولیه و فرآیند تولید متفاوت دارند. در زیر، چند نوع اصلی آن به همراه شرح آن آورده شده است:

  • سیمان پرتلند (Portland Cement)

مواد تشکیل دهنده سیمان پرتلند که یکی از پرفروش ترین نوع آن محسوب می شود، از سنگ آهک و خاک رس با نسبت‌ های خاص ترکیب شده که از خصوصیات مهم آن می توان به مقاومت در برابر فشار و استحکام بالا اشاره کرد و به عنوان بتن معمولی، بتن مسلح و ملات ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد.
  • سیمان سولفات مقاوم (Sulfate Resistant Cement)

سیمان سولفات از سنگ آهک و خاک رس به‌ همراه مواد سولفات مقاوم ساخته شده و در مناطقی با خاک های حاوی سولفات، پروژه‌های نفت و گاز کاربرد دارد.

انواع سیمان
سیمان چیست ؟
  • سیمان سفید (White Cement)

از سیمان سفید به علت داشتن رنگ سفید، نماسازی، بند کشی و کارهای تزئینی که از ترکیب مایعات معدنی خاص به عنوان مواد ملایم‌ کننده به سنگ آهک و خاک رس در بتن سفید، موزاییک، کاشی و سرامیک استفاده می شود.

  • سیمان پوزولانی (Pozzolanic Cement)

در ساخت این نوع ماده علاوه بر سنگ آهک و خاک رس از مواد پوزولانی مانند مته (Metakaolin) یا پوزولان‌های طبیعی برای پروژه‌های آبیاری، پروژه‌های دریایی و سازه‌های معمولی به علت مقاومت نسبت به آب، مقاومت در برابر خوردگی و ایجاد استحکام در طول زمان قابل استفاده است.

  • سیمان ترکیبی (Blended Cement)

این نوع ترکیبی از سیمان پرتلند با مواد پوزولانی یا مواد اسکویی (Slag) است که با بهره گیری از خصوصیات هر دو در بتن معمولی و پروژه‌های ساختمانی مختلف کاربرد دارد.

حتما بخوانید: نقش بلوک سیمانی در سقف تیرچه بلوک و بتن ریزی سقف تیرچه بلوک

نحوه حمل و نگهداری سیمان چگونه است؟

حمل سیمان با بونکر
حمل سیمان با بونکر

حمل و نگهداری سیمان باید با دقت انجام شود تا از خرابی یا آلودگی آن جلوگیری شود و کیفیت مواد حفظ گردد. در زیر توصیه‌هایی آورده شده است:

حمل سیمان

  1. استفاده از وسایل نقلیه مناسب: از وسایل نقلیه مناسب برای حمل (کامیون‌های مخصوص) سیمان استفاده کنید تا در حین انتقال، لرزش و ضربات حداقل شوند.
  2. بسته‌بندی مناسب: اطمینان حاصل کنید که کیسه‌های سیمان به درستی بسته شده و محکم هستند تا از ورود رطوبت و هوا به داخل آنها جلوگیری شود.
  3. جلوگیری از آلودگی: هنگام بارگیری و تخلیه سیمان، باید از تماس آن با خاک و مواد دیگر جلوگیری شود تا آلودگی و کیفیت آن حفظ شود.
سیمان پرمصرف ترین ماده در ساختمان سازی
سیمان در ساختمان سازی

نحوه نگهداری سیمان

  1. محیط انبار: باید در محیط خشک، تاریک و خنک نگهداری شود. دما و رطوبت محیط نگهداری باید مطابق با توصیه‌های تولید کننده باشد.
  2. استفاده از پالت: کیسه‌ های سیمان بر روی پالت‌ها قرار داده شوند تا از تماس مستقیم با زمین جلوگیری شود و انتقال به وسیله جک یا دستگاه‌های حمل و نقل آسان‌تر شود.
  3. جلوگیری از تماس با آب: باید از تماس با آب جلوگیری شود. به‌ویژه از تماس با باران یا آب دریا.
  4. توجه به تاریخ انقضا: ممکن است با گذر زمان کیفیت خود را از دست بدهند. بنابراین، هنگام استفاده، به تاریخ انقضای آن توجه داشته باشید.
  5. انتقال به دقت: هنگام جابجایی به دقت و با استفاده از تجهیزات مناسب صورت گیرد تا ضربات و لرزش‌های حداقلی وارد شود.

همچنین، توصیه می‌شود که در هنگام نگهداری سیمان، سایر مواد شیمیایی مثل اسیدها و بازها نزدیک به آن نگهداری نشوند که باعث تغییرات شیمیایی ناخواسته در آن شوند.

پیشنهاد سیپورکس: ماشین مناسب برای حمل بلوک سبک

لیست کارخانه های سیمان ایران

سیمان چگونه به وجود می آید
سیمان چیست

تقریبا در همه استان های کشور کارخانه سیمان وجود دارد و از تولید آن خودکفا هستیم و به کشورهای همسایه صادرات هم انجام می گیرد. قبل از انقلاب به واسطه رشد ساخت و ساز نیاز به سیمان در کشور زیاد شد و تمام سیمان مورد نیاز به صورت وارداتی بود تا این که اولین کارخانه سیمان ایران در شهر ری افتتاح شد و ایران شروع به تولید نمود. برخی از استان‌ها و مناطقی که دارای کارخانه‌های تولید سیمان هستند، عبارتند از:

  1. استان تهران: دارای کارخانه‌ سیمان در مناطقی مانند ری، قرچک، و کلاردشت.
  2. استان خوزستان: شهرهای اهواز، اندیمشک، بهبهان، و شوش
  3. استان فارس: شهرهای شیراز، فسا، و مرودشت
  4. استان کرمان: شهر کرمان
  5. استان ایلام: شهر دهلران
  6. استان کردستان: استان مانند سنندج
  7. استان همدان: شهرهای همدان و ملایر

لطفاً توجه داشته باشید که این فهرست ممکن است کامل نباشد و برخی از کارخانه‌ها یا تغییرات در آن ها ممکن است به دلیل تحولات صنعتی و اقتصادی در زمانهای مختلف اتفاق بیافتد. برای اطلاعات دقیق و به‌روزتر، می‌توانید به منابع معتبر و اطلاعات وزارت صنعت، معدن و تجارت یا سایت‌ های مرتبط مراجعه کنید.

ما در این مقاله سعی کردیم به طور کامل بگوییم سیمان چیست و چگونه به وجود می آید و تمام مباحث آن را معرفی کنیم.

ما را در اینستاگرام siporex.ir دنبال کنید.

4.9/5 - (35 امتیاز)
14 دیدگاه برای “سیمان چیست و چگونه به وجود می آید؟
    • سارا نادری میگوید:

      خیر ما سیمان نداریم
      اما اگر بخواهین از ملات سیمان استفاده کنید به شما پیشنهاد میکنم که از چسب بلوک هبلکس استفاده کنید استفاده از چسب بلوک هبلکس برای برای بلوک های سبک هبلکس می باشد

  1. حامد ابراهیمی میگوید:

    سلام
    ساخت خانه با بلوک سیمانی و معایب ساخت خانه با بلوک سیمانی ممنون میشم بهمون بگید در کلساخت خانه با بلوک سیمانی گزینه خوبی می باشد؟

  2. آرزو میگوید:

    سلام ممنون میشم به این سوالاتم پاسخ بدین
    ابعاد بلوک سقفی سیمانی یا ابعاد بلوک سیمانی یا اندازه بلوک سیمانی و یا سایز بلوک سیمانی چقدر است؟

  3. الهام مرادی میگوید:

    سلام
    استفاده از ملات سیمان خیلی داستان داره به نظرم دیگه الان لازمه همه به روز باشن و در جهت رفاه خودشون قدم بردارن این باعث میشه هم تو هزینه و هم تو زمان صرفه جویی کرد.
    ما چند سال پیش برای ساخت ساختمانی که داریم زندگی میکنیم از بلوک سیمانی استفاده کردیم و بسیار پشیمان شدیم و الان برای ویلایی که داریم از بلوک هبلکس استفاده کردیم که از چسب بلوک به جای ملات ماسه سیمان استفاده کردیم و من بسیار بسیار راضی بودم، البته من از یه مجموعه دیگه خرید کردم فقط خواستم بگم که در مورد خرید بلوک هبلکس اصلا شک نکنید و صد در صد بهترین گزینه میتونه باشه

    • سارا نادری میگوید:

      سلام دوست عزیز
      ممنون از توجه شما و کامنتی که در رابطه با بلوک های سبک هبلکس گفتین و از اینکه از بلوک هبلکس راضی بودین باعث خرسندی ما هستش با وجود اینکه از ما خرید نکردین .
      صد در درصد همینطوره که بلوک هبلکس نسبت به بلوک سیمانی خیلی بهتر می باشد

    • سارا نادری میگوید:

      سلام دوست عزیز
      استفاده از ملات سیمان در بلوک های هبلکس باعث ناترازی بوک ها میشه و همچنین زود میشکنه و از عایق بودن آن خارج می شود. بهترین انتخاب استفاده از چسب بلوک هبلکس می باشد .
      جهت خرید چسب بلوک هبلکس می توانید با شماره دفتر تماس بگیرید کارشناسان ما پاسخگوی شما خواهند بود. 02188780480

دیدگاهتان را بنویسید