انواع ساختمان

انواع ساختمان

ساختمان

ساختمان مهم ترین بخش در هر کشور و شهری است که انواع ساختمان مطابق با نوع کاربری آن که می تواند شامل مسکونی، اداری، تجاری و… باشد. هر ساختمان نوع اسکلت متفاوتی براساس مصالح متنوعی که در بازار ساخت و ساز هست، دارد که می تواند فلزی، بتنی و … باشد. اگر می خواهید اطلاعاتی در خصوص انواع ساختمان مسکونی و آشنایی با مصالح نوین که برای ساخت و ساز استفاده می شود، کسب کنید با سیپورکس تا انتهای این مقاله همراه باشید.

ساختمان چیست

ساختمان، نوعی سازه مسقف متشکل از زیر بنا، زیر ستون، دیوار، کف، سقف، خدمات لوله کشی و تاسیساتی و هر چیز دیگری که به آن وصل شده یا هر دیوار محصوری که یک زمین یا فضا را از سازه مشابه مجزا می کند، می باشد که با مصالح خاص طراحی و ساخته می شود.باتوجه به رشد جمعیت، واضح است که تعداد سازه های ساخته شده جوابگو نباشد و ساخت و ساز نیز افزایش یابد. این مورد جزء صنایع پولساز محسوب می شود. برای ساختمان سازی نیز باید از اصول و مراحل مهم ساخت و ساز پیروی کرد و سازه مقاومی را بنا کرد.

انواع ساختمان

منظور از ساختمان، بناهای ساخته شده با مصالح بنایی (آهن، سیمان، گچ، آجر و …) می‌ باشد که باتوجه به نوع کاربری، شرایط جغرافیایی و اهمیت آن و همچنین بودجه موردنظر از مصالح متفاوتی استفاده می شود.سازه ها به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. همانطور که در مقدمه این متن اشاره ای کوچک به نوع کاربری ساختمان شد، در ادامه به طور کامل به این مباحث می پردازیم.

انواع ساختمان از لحاظ سازه

ساختمان بتنی
ساختمان بتنی یکی از بهترین مصالح انواع ساختمان

ساختمان‌ های بتنی

در اسکلت ساختمان های بتنی همانطور که از نام آن مشخص است، از بتن استفاده شده که معمولا نوع بتن آن، بتن مسلح یا بتن آرمه است. در مقاله بتن چیست؟ ما به انواع بتن اشاره کردیم و برای هر نوع بتن به طور کامل به توضیح آن پرداختیم که با مراجعه به مقاله آن می توانید اطلاعات کاملی کسب کنید. در سازه های بتنی، سقف‌ ها به وسیله دال بتنی یا تاوه بتنی و یا از سقف‌ های تیرچه بلوک یا سایر سقف‌ های پیش‌ ساخته استفاده می‌ شود. این چنین نیست که فکر کنید تمام ستون ها و دیوار ها در این نوع سازه باید بتنی باشند؛ بلکه دیوارها می توانند از مصالح دیگر مثل آجر، چوب و یا هر مصالح دیگری به کار برده شوند. سازه های بتنی در برابر حوادث طبیعی استحکام بالایی دارند.

مزایای ساختمان های بتنی

  • مقاومت بالاتر
  • شکل پذیری بالا
  • مقاوم در برابر حریق
  • هزینه کمتر

معایب سازه های بتنی

  • وزن بالای سازه
  • اسراف مصالح
  • نیاز به ساخت سقف کاذب

بخوانید: مزایای استفاده از سقف تیرچه بلوک

ساختمان‌ های فلزی

در این مورد از انواع ساختمان برای ساختن ستون‌ ها و پل‌ ها از پروفیل‌ های فولادی استفاده می‌ شود. در کشور عزیز ما ایران معمولاً برای ساختن این ستون‌ ها از تیر آهن‌ های I دوبل یا بال پهن‌ های تکی (آهن‌های هاش H) استفاده می‌ شود. برای اتصالات این نوع سازه از نبشی-تسمه و برای زیر ستون‌ ها از صفحه فولادی (بیس پلیت) استفاده می‌ شود. برای سقف این نوع سازه می توان از هر مصالح ساختمانی سبکی استفاده نمود. در این نوع ساختمان برای مقابله با زلزله از باد بند های فلزی استفاده می‌ شود.

ساختمان فلزی
ساختمان فلزی مزایا و معایب آن

مزایای ساختمان‌ های فلزی

  • مقاومت بالا
  • مقاومت متعادل مصالح
  • دارا بودن خواص ارتجاعی
  • ضریب نیروی لرزه‌ای
  • شکل‌ پذیری آسان

پیشنهاد سیپورکس خواندن مقاله: چگونه از مقاومت یک ساختمان مطلع شویم؟

معایب ساختمان‌ های فلزی

  • ضعف در برابر حرارت
  • خوردگی فلز در مقابل عوامل خارجی
  • تمایل قطعات فشاری به کمانش
  • جوش نامناسب

ساختمان‌ های بنایی

منظور از ساختمان‌ های بنایی سازه هایی هستند که مصالح آن ها از آجر، بلوک سیمانی یا سنگ ساخته شده‌ اند و در آن‌ ها تمام یا قسمتی از بار های قائم توسط دیوار هایی با مصالح بنایی تحمل می‌ شود.

ساختمان بنایی
ساختمان بنایی اسکلت اصلی آن از آجر است.

برای ساختمان‌ های کوچک که در نهایت ۲ طبقه باشند و حداکثر ارتفاع آن‌ ها حداکثر ۸ متر باشند، می‌ توان از این نوع سازه استفاده نمود. اسکلت اصلی این نوع سازه ها آجری بوده است.همچنین معمولاً دیوار های حمال در طبقات مختلف روی هم قرار می‌ گیرند و اغلب پارتیشن‌ ها از دیوارهای حمال می‌ باشند.
جالب است بدانید: مراحل تولید آجر سفال چگونه است؟

ساختمان‌ های خشتی و گلی

اسکلت اصلی این نوع سازه ها از خشت خام و گل می‌ باشد که مقاومت بالایی ندارند و اغلب سازه های قدیمی از این مصالح استفاده شده اند. تعداد طبقات این نوع اسکلت حداکثر می تواند یک طبقه باشد؛ چراکه بخاطر امنیت ساختمان و مقاومت آن چنین تدبیری اندیشیده شده است.

ساختمان خشتی
ساختمان خشتی و گلی مقاومت کمی دارند.

ساختمان‌ های چوبی

تقریبا همه افراد علاقه مند به کلبه چوبی در جنگل هستند که علاوه بر زیبایی، موجب حس آرامش نیز می شود. این نوع سازه اغلب در بخش های شمالی ایران خیلی کاربرد دارد و هملنطور که گفتیم کلبه های چوبی شمال ایران گویای زیبایی آن است. در حال حاضر از چوب خیلی کمتر نسبت به بقیه مصالح دیگر استفاده می شود و به علت کمبود منابع کمتر ساخته می‌ شود.

بیشتر بدانید: صفر تا صد ساختمان سازی

ساختمان‌ های ترکیبی

منظور از ساختمان های ترکیبی، سازه هایی است که از دو یا چند نوع مصالح از انواع فوق مانند سازه های فلزی، بتنی یا فلزی و آجری و … ساخته شود. همواره باید به این نکته توجه داشت که هدف از ساخت یک ساختمان، سازه مقاوم و سبک است.

انواع ساختمان از لحاظ نوع کاربری

هر یک از این انواع ساختمان‌ها نیاز به طراحی، ساخت و نگهداری خاص خود دارند و بسته به کاربرد و موقعیت جغرافیایی، ویژگی‌های متفاوتی خواهند داشت. ساختمان‌ ها ازنظر نوع کاربری شامل موارد زیر هستند:

  • ساختمان‌ مسکونی

ساختمان‌ های دربستی، مجتمع و آپارتمان‌ هایی که برای سکونت افراد طراحی شده اند که به صورت واحدهای جداگانه طراحی شده‌اند.

ویژگی ساختمان مسکونی
انواع ساختمان مسکونی
  • ساختمان‌ تجاری و اداری

دفاتر اداری: ساختمان‌هایی که برای فعالیت‌های اداری و تجاری طراحی شده‌اند.
فروشگاه‌ها و مراکز خرید: مکان‌هایی برای فروش کالا و خدمات.
رستوران‌ها و کافه‌ها: ساختمان‌هایی که برای ارائه غذا و نوشیدنی طراحی شده‌اند.

  • ساختمان‌ صنعتی

کارخانه‌ها: مکان‌هایی برای تولید کالا و محصولات که معمولا در شهرک ها و حومه شهر هستند.
انبارها: ساختمان‌هایی برای ذخیره‌سازی کالاها و مواد اولیه.
کارگاه‌ها: مکان‌هایی برای انجام فعالیت‌های تولیدی و صنعتی.

  • ساختمان‌ آموزشی و عمومی

مدارس و دانشگاه‌ها: مکان‌هایی برای آموزش و یادگیری.
بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی: ساختمان‌هایی برای ارائه خدمات درمانی و بهداشتی.
کتابخانه‌ها و مراکز فرهنگی: مکان‌هایی برای مطالعه و فعالیت‌های فرهنگی.

ساختمان نمایشگاهی
ویژگی انواع ساختمان های نمایشگاهی
  • ساختمان‌ های ویژه یا جمعی

هتل‌ها و مهمان‌پذیرها: مکان‌هایی برای اقامت مسافران.
مراکز تفریحی: شامل باشگاه ها، سینماها، نمایشگاه ها، پارک‌ها و مراکز ورزشی.
ساختمان‌های مذهبی: مانند مساجد، کلیساها و معابد.

  • ساختمان‌ های تاریخی و فرهنگی

آثار باستانی: ساختمان‌هایی که دارای ارزش تاریخی و فرهنگی هستند.
موزه‌ها: مکان‌هایی برای نمایش آثار هنری و تاریخی.

  • ساختمان خدماتی

به ساختمان‌هایی اطلاق می‌شود که به ارائه خدمات به افراد یا کسب‌وکارها اختصاص دارند و خدمات مختلفی مانند مشاوره، حسابداری و حقوقی ارائه می‌دهند.

  • ساختمان سازمانی (مراکز بهداشتی و درمانی، زندان، بازداشتگاه و …)
  • ساختمان بازرگانی (دفتر املاک، فروشگاه و …)

این ساختمان‌ها معمولاً باید به گونه‌ای طراحی شوند که نیازهای تجاری و اقتصادی را برآورده کنند و به راحتی قابل دسترسی برای مشتریان و کارکنان باشند و همچنین باید امکانات لازم برای فعالیت‌ های تجاری، مانند پارکینگ، اتاق‌ های کنفرانس و فضاهای ملاقات را فراهم کنند.

انواع ساختمان از لحاظ اهمیت

انواع ساختمان ها به تفکیک اهمیت آن به 4 گروه زیر دسته بندی می شود:

انواع ساختمان از لحاظ اهمیت را بدانید
بررسی انواع ساختمان
  • ساختمان با اهمیت خیلی زیاد

بیمارستان‌ ها، مراکز آتش‌ نشانی، تأسیسات آبرسانی، نیروگاه‌ ها، برج‌ های مراقبت، مخابرات، رادیو و تلویزیون، تأسیسات انتظامی، مراکز کمک رسانی در این دسته قرار می گیرد. مقاومت این سازه ها از هر جهت بسیار اهمیت دارد و باید از مصالح استاندارد و مقاومی همچون بلوک سبک استفاده نمود.باتوجه به اهمیت این نوع سازه ها حتما باید تمام جوانب برای ساخت آن بررسی شود؛ چرا که خسارات جانی و مالی بسیار زیادی به همراه دارد.

  • ساختمان با اهمیت زیاد

انواع ساختمان‌ با اهمیت زیاد به سه گروه کلی تقسیم می‌شود:
1) سازه هایی که خرابی آن‌ها موجب تلفات جانی و مالی زیاد می‌شود. مانند: فروشگاه‌ های برزگ، ورزشگاه‌ ها، سینما ها، مدارس و …
2) سازه هایی که از بین رفتن آن‌ ها باعث از دست رفتن ثروت ملی می‌شود. مانند: مراکز نگهداری اسناد و مدارک ملی، موزه‌ها و …
3) سازه هایی که خرابی آن‌ ها باعث آتش‌سوزی و ایجاد آلودگی محیط زیست می‌شوند. مانند: پالایشگاه‌ ها، مراکز سوخت‌ رسانی و …

بهترین گزینه برای ساخت این موارد استفاده از بلوک عایق که دارای بالاترین مقاومت است، می باشد.

  • ساختمان‌ های با اهمیت متوسط

این ساختمان‌ ها شامل کلیه ساخت و ساز های مشمول این آیین‌ نامه، به جز ساختمان‌ های عنوان شده در سه گروه دیگر می‌ باشند. سازه با اهمیت متوسط شامل سازه های مسکونی و اداری و تجاری، هتل‌ها، پارکینگ‌ های چند طبقه، انبارها، کارگاه‌ ها، سازه های صنعتی به شمار می روند.

  • ساختمان‌ های با اهمیت کم

این گروه شامل دو دسته زیر است:
1) سازه هایی که خسارت نسبتاً کمی از خرابی آن‌ ها حادث می‌شود و احتمال بروز تلفات جانی انسانی در آن‌ها بسیار کم است، مانند انبار های کشاورزی و سالن‌ های نگهداری دام.
2) سازه های موقتی که مدت بهره‌ برداری از آن‌ها کمتر از ۲ سال است.

اجزای تشکیل دهنده ساختمان

اجزای تشکیل دهنده ساختمان
اجزای انواع ساختمان

به صورت کلی اجزای یک ساختمان شامل 3 جزء اصلی فونداسیون، اسکلت بندی و روبنا یا سطح بنا است که در این مراحل از مصالح و متریال مناسب برای ساخت و ساز به کار برده می شوند. این اجزا برای تمامی سازه ها یکسان است که در مرحله نهایی پروژه، رنگ کاری، گچ کاری، برق کاری، اتصالات در و پنجره، نرده کشی و سایر کارهای روبنایی انجام می شود که همه این مراحل جزو خدمات ساختمانی محسوب می‌شود.

مصالح ساختمانی مناسب ساخت و ساز

نکته مهم در خصوص امنیت انواع سازه ها، مقاومت بالای آن است که باید از مصالحی استفاده نمود که از نظر مقاوم بودن در برابر حوادث مختلف از درجه کیفی بالایی برخوردار باشد.از جمله مصالح سنتی می توان به بلوک، سیمان، ماسه، گچ و … اشاره کرد. در میان انواع مصالح پیشنهاد ما برای امنیت و مقاومت بیشتر استفاده از ” هبلکس ” است. بلوک های سبک که با فناوری اتوکلاو ساخته شده اند که به بلوک AAC نیز شناخته می شوند، دارای مقاومت بسیار بالایی نسبت به بلوک های سنتی هستند. این بلوک اتوکلاوشده در برندهای متفاوتی در بازار مصالح ساخت و ساز موجود هستند که معروف ترین آن ها سیپورکس،، پرین، کیبکس و … هستند که از این میان بلوک سیپورکس انتخاب مناسبی است. بهترین بلوک، استفاده از بلوکی با مقاومت بالا است. بلوک سیپورکس با داشتن استانداردها و تاییدیه های لازم عایق گرما (حرارت)، عایق رطوبت، عایق حریق، مقاومت بالا در برابر زلزله می باشد که این موارد از ویژگی های این بلوک سبک است.

تخریب ساختمان

تخریب ساختمان به فرآیند از بین بردن یا تخریب یک سازه اشاره دارد که این کار ممکن است به دلایل مختلفی انجام شود. این امر توسط ماشین آلات ساختمانی همچون بولدوزر، لیفتراک و … برای حمل و جابجایی سریع و آسان مصالح انجام می شود. موارد زیر از جمله مهمترین آن هستند:

  • بازسازی ساختمان: زمانی که یک سازه قدیمی نیاز به نوسازی یا بازسازی دارد.
  • ایمنی: اگر ساختمان به دلیل آسیب‌های ساختاری یا طبیعی خطرناک باشد.
  • توسعه: برای ایجاد فضای جدید در دکوراسیون یا پروژه‌های سازه ای دیگر.

تخریب ساختمان می‌تواند از طریق روش‌های زیر انجام شود:

  • تخریب دستی: با استفاده از ابزارهای دستی و ماشین‌ آلات کوچک.
  • تخریب مکانیکی: با استفاده از ماشین‌ آلات بزرگ مانند بیل مکانیکی.
  • تخریب انفجاری: با استفاده از مواد منفجره برای تخریب سریع و مؤثر. (این فرآیند تخریب نیاز به برنامه‌ ریزی دقیق و رعایت نکات ایمنی دارد تا از آسیب به افراد و محیط زیست جلوگیری شود.)

همراه ما باشید با مقاله: ماشین‌ آلات ساختمانی

برای عملیات تخریب ساختمان نیاز به رعایت قوانینی است که باید از آن ها مطلع باشید. پیش از این که برای تخریب اقدام کنید، ابتدا باید با یک مهندس ساختمان مشورت کنید و پس از مشورت و بازدید سازه، باید بررسی هایی صورت گیرد و سازه های اطراف مورد بازبینی قرار گرفته و پس از تایید می توانید نسبت به دریافت مجوزهای مربوطه برای تخریب سازه اقدام کنید. امیدواریم با خواندن این مقاله اطلاعات کاملی در این خصوص کسب کرده باشید.

2.5/5 - (2 امتیاز)

3 thoughts on “انواع ساختمان

  1. سید حسین جواهری میگوید:

    تولید مطلوب و با کیفیت، قیمت مناسب، ضمانت و گارانتی در کنار خدمات پس از فروش، راهی است که شما انتخاب نموده اید و ما را در این مسیر به آینده ای روشن تر امیدوار می کند.

دیدگاهتان را بنویسید