بتن چیست؟

بتن

طبیعتا تمامی افراد با مفهوم بتن به خوبی آشنا هستند. اما چنانچه بخواهیم به صورت تخصصی به سوال: بتن چیست؟ پاسخ دهیم باید به نکات ریز و درشت دیگری نیز توجه داشته باشیم.پس از آب، بتن پر استفاده ترین ماده در جهان است و کارایی های مختلفی را از آن شاهد هستیم که در ادامه به بررسی کامل آن می پردازیم.

بتن چیست

سیمان، آب و سنگدانه به عنوان اصلی ترین مواد اولیه بتن معمولی مورد استفاده قرار می گیرند.از جمله عواملی که بتن را به یکی از مواد پرکاربرد در جهان تبدیل کرده می توان به هزینه پایین، مقاومت بالا، دوام زیاد و تنوع در کاربرد اشاره کرد.اما بتن نیز مانند هر ماده دیگری، مزایا و معایبی نیز خواهد داشت که ما در این محتوا قصد آشنایی با افزودنی ها و کارایی بتن را داریم. در ادامه با ما همراه باشید تا با انواع بتن و مزایا و معایب بتن آشنا شوید.

مواد اصلی بتن چیست ؟

بتن از سه جز اساسی آب، سنگدانه (ماسه و شن) و سیمان تشکیل شده است. از سیمان چه میدانید؟ سیمان انواع مختلفی دارد: سیمان کامپوزیتی، سیمان پرباره ای، سیمان پوزولان و… که پرکاربردترین نوع آن که در بتن نیز استفاده می شود، سیمان پرتلند است.بهتر است بدانید که سیمان و بتن با یکدیگر تفاوت دارند. ولی اغلب افراد به اشتباه فکر می کنند هر دو یکی هستند.در واقع سیمان یکی از مواد تشکیل دهنده بتن محسوب می شود.

پیشنهاد سیپورکس خواندن مقاله: سیمان چیست و چگونه به وجود می آید؟

سیمان اغلب به صورت پودری بوده و در هنگام مخلوط شدن با آب حالت چسبندگی پیدا می کند.این مخلوط باعث چسبیدن ماسه و سنگدانه می شود.ماده حاصل از این مخلوط پس از گذشت زمان سخت شده و به صورت منسجم در می آید که به آن بتن می گویند.علاوه بر مواد سازنده و اصلی سیمان که در بالا آن ها را نام بردیم برای خاصیت های مهم بتن مثل مقاومت و نفوذ بالاتر و… از یک سری افزودنی های مخصوص هم به آن اضافه می کنند.

انواع بتن

در صنعت ساختمان 24 نوع بتن مختلف وجود دارد که هر کدام کاربرد خود را دارد.ما در ادامه مهم ترین و پرکاربردترین انواع بتن را به طور خلاصه شرح می دهیم؛ زیرا شرح کامل همه انواع بتن در این مقاله نمی گنجد.

بتن ساده یا معمولی

رایج ترین نوع بتن، بتن ساده است که از ترکیبات سیمان و آب به میزان مشخص و سنگدانه های ریز و درشت ساخته شده است.از این بتن اغلب برای کاربردهای ساده و روسازی ساختمان استفاده می شود.

بتن سبک

بتن هایی با وزن مخصوص کمتر از 1920 کیلوگرم بر متر مکعب را می توان در دسته بتن های سبک قرار داد.استفاده از مصالح سنگدانه ای سبک منجر به کاهش وزن آن می گردد.از این بتن سبک به عنوان بلوک های ساختمانی و عایق حرارت استفاده می کنند. بخوانید: بلوک عایق

بتن سنگین

بتن های سنگین برخلاف بتن های سبک دارای وزنی بیشتر از 3000 کیلوگرم است.وزن این بتن های سنگین 3000 تا 4000 کیلوگرم بر متر مکعب است.دلیل سنگینی این بتن وجود سنگدانه های درشت در ساختار آن است.از این بتن سنگین برای ساخت نیروگاه های اتمی و پروژه های شبیه آن استفاده می شود.

بتن آماده

بتن هایی که در کارخانه بتن ساخته و آماده می شود را بتن آماده می گویند.بتن آماده بیشتر در پروژه هایی که فاصله آن نزدیک محل اجراست، کاربرد دارد.

بتن با مقاومت عادی

این نوع بتن دارای مقاومت بین تا 10 تا 40 مگاپاسکال بوده و زمان گیرش اولیه آن بین 30 تا 90 دقیقه است که به نوع سیمان و شرایط آب و هوا وابسته است.

بتن غیر مسلح

بتن غیر مسلح چیست؟ این بتن پایداری خوبی دارد و اغلب از آن برای پیاده روها استفاده می شود و المان تسلیح کننده ای ندارد.هر وقت که به مقاومت کششی زیادی نیاز نباشد، از این بتن در پروژه ها استفاده می شود.

بتن مسلح چیست؟

از آن جا که بتن ساده در برابر کشش مقاومت کمی دارد با مسلح کردن بتن به وسیله آرماتور می توان مقاومت در برابر کشش را افزایش داد.از بتن مسلح برای ساخت  پل‌، سقف، ستون و سازه‌هایی که به استحکام بالایی نیاز دارند، قابل استفاده هستند.

بیشتر بدانید: تفاوت بتن مسلح و بتن غیر مسلح

بتن پیش تنیده

از بتن پیش تنیده در پروژه های بزرگی که به مقاومت زیادی نیاز است، استفاده می شود.این یک تکنیک خاص بوده که آرماتورها قبل از آن که به بارگذاری سرویس خود برسند کشیده می شوند.

بتن پیش ساخته

قطعات مختلف یک سازه مانند بلوک بتنی را می توان در یک کارخانه از قبل ساخت و آن را در زمان احتیاج به محل پروژه انتقال داد.استفاده از این تکنیک باعث افزایش سرعت اجرا می شود.

بتن متخلخل (بتن نفوذ پذیر)

این بتن باعث می شود که آب از میان آن عبور کند و حدود 15 تا 20 درصد آن فضای خالی است.از این نوع اغلب برای جاهایی که احتتمال سیل زیاد است، استفاده می شود.

بتن هوادار یا هوازایی شده

در این نوع بتن به میزان مشخصی (3 تا 6 درصد) هوا، گاز و یا فوم اضافه می کنند.با این افزودن مقاومت در برابر یخ زدگی و چرخه های ذوب و یخ متوالی افزایش می یابد.

بتن پلیمری چیست؟

در این نوع بتن به جای سیمان از پلیمر استفاده شده و ذرات سنگدانه با استفاده از پلیمر به بکدیگر می چسبند.

بتن با مقاومت بالا یا پر مقاومت

به بتنی با مقاومت بیش از 40 مگاپاسکال، پر مقاومت گفته می شود.این بتن با کاهش نسبت آب به سیمان تا 0.35 به دست می آید.

بتن خود تراکم

این نوع بتن همانطور که از نامش مشخص است، با وزن خود متراکم شده و نیاز به ویبره و لرزش ندارد.از این نوع بتن برای پروژه هایی که کار بتنی زیادی دارند، مناسب است.

• بتن پاششی یا شاتکریت

•  بتن قابل پمپاژ

• بتن آسفالتی

• بتن آهکی

• بتن شیشه ای

•  بتن مکیده شده

افزودنی های بتن چیست؟

احتمالا شما نیز به دنبال پاسخ سوال افزودنی های بتن چیست می گردید.افزودنی های بتن، همانطور که از نام آن پیداست، موادی هستند که قبل یا هنگام مخلوط کردن بتن به آن اضافه می شوند.افزودنی های بتن با توجه به نوع آن، به منظور های متفاوتی نظیر تغییر دادن خواص، کاهش هزینه ها، افزایش بهره وری، گیرش، انتقال و… استفاده می شوند.توجه داشته باشید که افزودنی های بتن نیز هزینه جداگانه ای خواهند داشت که بستگی به کیفیت و همچنین معدنی یا شیمیایی بودن آن دارد.از جمله مهمترین افزودنی های بتن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

دیرگیر کننده بتن

دیرگیر کننده بتن چیست؟ دیرگیر کننده به منظور به تاخیر افتادن گیرش بتن، به آن اضافه می شود.گاهی اوقات ما وقت کافی برای پرداخت بتن را نداریم یا شرایط جوی به گونه ای است که به دلیل گرمای بیش از حد، بتن در مدت زمان کوتاه تری خشک می شود.در این مواقع، دیرگیر کننده بتن به کمک ما خواهد آمد. دیرگیر کننده ها، باعث افزایش مقاومت بتن در برابر ترک خوردگی نیز خواهند شد.  دیرگیر کننده ها را می توان به عنوان حباب ساز و کاهنده آب نیز در نظر گرفت.

کاهنده آب بتن چیست؟

اضافه کردن افزودنی کاهنده بتن به آن، امکان استفاده از سیمان کمتر را فراهم خواهد کرد.در صورتی که از کاهنده آب بتن استفاده کنید، می توانید از بتن آماده شده در شرایط سخت نیز استفاده نمایید. کاهنده آب معمولا به بتن مورد استفاده برای ترمیم بتن، اسلامپ پایین و ساخت عرضه پل اضافه می شود.

حباب ساز بتن چیست؟

در جواب سوال حباب ساز بتن چیست؟ باید گفت: این افزودنی باعث افزایش مقاومت بتن در برابر هرگونه تغییرات دمایی می شود.حباب ساز، از وارفتگی و آب انداختن بتن جلوگیری کرده و کارایی آن را نیز افزایش خواهد داد. در صورت استفاده از حباب ساز، بتن آماده تری برای استفاده در آب و هوای سرد خواهید داشت.حباب سازها با تمامی افزودنی های دیگر بتن نیز سازگار بوده و می تواند به صورت همزمان با سایر افزودنی ها نیز استفاده شود.

تسریع کننده بتن

تسریع کننده بتن چیست؟ تسریع کننده بتن به منظور کاهش مدت زمان گیرش بتن مورد استفاده قرار می گیرد.بسیاری بر این باورند که استفاده از تسریع کننده بتن باعث افزایش احتمال خوردگی بتن می شود. اما در صورتی که اختلاط بتن به درستی انجام شده باشد می توان از ایجاد این مشکل جلوگیری کرد.تسریع کننده ها معمولا در مناطق با آب و هوای سرد مورد استفاده قرار می گیرند.

روان کننده بتن

با استفاده از این روان کننده، بتنی شل تر از حالت معمول خواهیم داشت.این نوع از بتن در بخش های مختلفی از ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرد.مقاومت بتن نیز در صورت استفاده از این افزودنی، افزایش پیدا خواهد کرد.

کاهنده انقباض بتن

کاهنده انقباض بتن چیست؟ این نوع از افزودنی بتن، باعث جلوگیری از ایجاد ترک در ساختار بتن خواهد شد.این افزودنی، از ایجاد ترک های نامطلوب جلوگیری کرده و سیمانی صاف را برایتان به ارمغان خواهد آورد.

ضد خوردگی بتن چیست؟

ضد خوردگی بتن یکی از افزودنی های پرکاربرد در صنعت ساختمان سازی است. پس بیایید به دنبال پاسخ سوال: ضد خوردگی بتن چیست؟ باشیم.این افزودنی، باعث کند شدن سرعت خوردگی تقویت کننده های استفاده شده در داخل بتن خواهد شد.تاثیر استفاده از این افزودنی را سال ها بعد متوجه خواهید شد.چرا که تاثیر بسیاری در کاهش میزان هزینه های ترمیم و تعمیر سازه شما خواهد گذاشت.باید بدانید که این افزودنی، باعث افزایش میزان سرعت گیرش بتن در مرحله اولیه نیز خواهد شد.

افزودنی های معدنی بتن

افزودنی های ذکر شده به عنوان افزودنی های شیمیایی بتن شناخته می شوند.افزودنی های معدنی بتن نیز از قرار زیر خواهند بود:

• خاکستر بادی: افزایش زمان گیرش، افزایش مقاومت بتن، جلوگیری از واکنش های قلیایی، کاهش آب انداختن و وارفتگی و…
• سیلیکا فیوم: افزایش میزان جذب آب و چسبندگی بتن، کاهش نفوذپذیری، افزایش جمع شدگی، بهبود میزان مقاومت خمشی و فشاری و…
• سرباره کوره آهن گدازی: افزایش زمان گیرش بتن، افزایش مقاومت و دوام بتن و همچنین خوردگی و…
• خاکستر پوسته برنج: کاهش نفوذپذیری، افزایش میزان مقاومت، کاهش میزان دمای هیدراتاسیون و…
• متاکائولین: کاهش نفوذپذیری، افزایش دوام و مقاومت، کاهش زیاد میزان آب انداختن بتن

حتما بخوانید: بتن ریزی سقف تیرچه بلوک

کاربردهای بتن چیست؟

در این بخش می خواهیم به سوال: کاربردهای بتن چیست؟ پاسخ دهیم.بتن ها کاربردهای متنوعی دارند و همانطور که در بخش های قبل نیز به آن اشاره شد، باید افزودنی های مورد نیاز را نیز به آن اضافه کنیم.از جمله مهمترین کاربردهای بتن می توان به سد سازی، ساختمان های اداری، تجاری، صنعتی، مسکونی، سازه های دریایی، راهسازی، مسیرهای انتقال آب و فاضلاب، فونداسیون، ساخت پل، ساخت حصار، ترمیم سطوح و… اشاره کرد.

مشخصه های بتن چیست؟

خواص بتن چیست؟ خواص بتن را زمانی می توان به درستی فهمید که در اختلاط آن سستی نکرده باشیم.از جمله مهمترین مشخصه های بتن می توان به پایداری، روانی، کارایی و پرداخت اشاره کرد.پس از سخت شدن بتن نیز باید خواص دوام، مقاومت و صرفه اقتصادی مورد بررسی قرار گیرند.

نکته مهم برای ساخت بتن مقاوم و مستحکم

همانطور که گفتیم آب و سیمان باید برای ساخت بتن با هم ترکیب شوند. مقدار مصرفی هر کدام باید مورد توجه قرار بگیرد.آب رابطه مستقیم با کارایی بتن دارد. میزان آب مصرفی در بتن بر حسب میزان سیمان بیان می شود که به آن نسبت آب به سیمان گفته می شود.هرچه نسبت آب به سیمان کمتر باشد مقاومت بتن بالاتر و نفوذپذیزی آن کمتر است.اگر در نظر دارید که بتن قوی و مستحکمی داشته باشید باید میزان سنگدانه ها را نسبت به سیمان کاهش دهید.

نسبت آب به سیمان چگونه بر مقاومت بتن تاثیر می گذارد؟

هر چه نسبت آب به سیمان کمتر باشد، منافذ هوا در بتن کمتر و ساختار بتن فشرده‌تر می‌شود و در نهایت باعث مقاومت بالاتر بتن می‌شود.

هدف اولیه آب و سیمان در مخلوط بتن چیست؟

آب یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده بتن است که وقتی با سیمان مخلوط می‌شود، خمیری تشکیل می‌دهد که سنگدانه‌ها را به هم می‌چسباند. آب از طریق فرآیندی به نام هیدراتاسیون باعث سخت شدن بتن غیر مسلح می‌شود.

بخوانید: بلوک بتنی

اگر آب زیادی به بتن اضافه کنید چه اتفاقی می افتد؟

• کاهش مقاومت فشاری:مقدار زیاد آب مقاومت فشاری بتن را کاهش می‌دهد زیرا باعث افزایش شکاف بین سیمان و سنگدانه‌ها می‌شود و در نتیجه فضاهای خالی هوا افزایش می‌یابد.
• تمایل به ترک خوردگی: آب زیاد، استحکام کششی بتن غیر مسلح را کاهش می‌دهد و در نتیجه تمایل به انقباض و ترک خوردن را افزایش می‌دهد.

انواع افزودنی های بتن و عملکرد آن

منظور از افزودنی های بتن، مواد شیمیایی هستند که با نسبت وزنی سیمان به بتن اضافه شده تا برخی خواص و مشخصه های بتن را اصلاح کنند.این افزودنی ها با اهدافی مانند تسریع یا تعویق زمان گیرش، افزایش مقاومت، بهبود عملکرد در برابر یخ زدگی و مقاومت در برابر سولفات ها به کار گرفته می شوند.امیدواریم با خواندن این مقاله توانسته باشیم اطلاعات جامع و مفیدی به شما خواننده گرامی بدهیم.از این که نظرات خود را با ما در میان می گذارید، سپاسگزاریم.

همراه ما باشید با: سایز بلوک سبک سیپورکس